Logo
Pasek
Pasek
19 Marca 2014

WYKŁAD XV
Co to znaczy być dzisiaj Środkowo-Wschodnim Europejczykiem? - WYKŁAD KRZYSZTOFA ZANUSSIEGO


Fiszka

Pierwszym prelegentem zgodził się zostać Krzysztof Zanussi, wygłaszając 19 marca 2014 roku wykład inauguracyjny, w którym przedstawił autorską analizę kulturowej tożsamości Europy Środkowej oraz Wschodniej, jak i wyzwań przed nimi stojących.
Powiedział m.in.:

„Środkowa Europa jest pewnym wymysłem, gdyż moim zdaniem nie jest tak bardzo specyficzna. Naprawdę Europa jest wschodnia i zachodnia, ponieważ mamy do czynienia ze spuścizną Arystotelesa i Platona – oni różnią się już dostatecznie. A potem jest to różnica między Rzymem a Bizancjum, między katolicyzmem i protestantyzmem a prawosławiem. Jest to różnica głęboko zakodowana w głowach i o niej warto pamiętać – nie uważając siebie za lepszą część Europy. Chociaż niewątpliwie zachodnia myśl dała Europie rozwój i rozkwit całej cywilizacji ludzkiej, którego Wschód nie dał.”

„(…) z mojej perspektywy, jako Polaka, który obserwuje Wschód to, co się stało na Majdanie jest powrotem słowiańskiej, prawosławnej soborności. To jest ich wyobrażenie o pewnym ludowładztwie. O tym, że zbiór ludzi o czymś decyduje i w związku z tym może to być pewien zrąb ich drogi do demokracji, która jest jeszcze daleka. „

„Nie poczuwam się zupełnie do tego, że mieszkam w Europie Środkowo-Wschodniej tylko, że mieszkam w Europie Środkowo-Zachodniej, bo tak kwalifikuje mnie mentalność odziedziczona po tysiącu lat chrześcijaństwa, które było chrześcijaństwem zachodnim i ukształtowało moje myślenie zupełnie inaczej, niż ukształtowało się myślenie na Wschodzie.”

„Nie chcę Wschodu uważać za gorszy, ale bardzo nalegam, że Wschód jest odmienny. Różnimy się ogromnie od naszych wschodnich sąsiadów. Mamy obowiązek starać się ich zrozumieć, co nie znaczy, że mamy powód im przytakiwać, czy godzić się na ich poczynania, ale rozumieć ich powinniśmy.”